دراین بخش از بررسی بناهای شاخص ایران و جهان، با ساختمان مسکونی چپیره در شهر دزفول آشنا می‌شویم. در ادامه جهت معرفی و بررسی این پروژه با رسانه هنر و معماری ساباط همراه باشید.
دفتر معماری: معماران بایو دیزاین
معمار مسئول: حسین حلاج، آرش ضیاء
سازه: محسن هندی زاده
نورپردازی: امیر سخایی
اجرا: محمد ارجمند
عکاس: محمد حسن اعتبار
موقعیت: ایران، دزفول
مساحت: 960 متر‌مربع
سال: 2020
ساختمان مسکونی چپیره
ایده‌ها و چالش‌ها
ساختمان (مجتمع) مسکونی چپیره در شهر دزفول واقع شده است. منطقه‌ای که به عنوان شهر آجر شناخته می‌شود و دارای بافت تاریخی غنی از آجر، عناصر و تزئینات آجری است. از مهمترین ایده‌های طراحی این بنا می‌توان به توجه به زمینه، هماهنگی فرهنگی و در نظر گرفتن نگاهی جدید به الگوهای معماری بومی بافت شهر دزفول اشاره کرد. اساسی‌ترین و چالش برانگیزترین بخش کار استفاده مناسب از رویکرد زمینه‌گرا در طراحی بوده و در همین راستا و بمنظور دستیابی به طرحی ایده‌آل؛ بازدیدهای متعددی از مناطق قدیمی شهر دزفول ازجانب طراحان پروژه انجام پذیرفته و فرهنگ مردم منطقه مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است.
بخشی از نمای ساختمان مسکونی چپیره
الگوهای طراحی
الگوها و عناصر معماری بومی مانند ساباط، ایوان ورودی، بهره‌گیری از آجرهای مشبک (به ویژه روی جانپناه پشت بام و پنجره‌ها)، حفظ حریم خصوصی در نما و داخل ساختمان ، ترازبندی در کوچه‌ها و گوشه سازی (چپیره) و لایه‌های آجری در قسمت‌های کنسول شده ساختمان؛ از جمله الگوها و عناصری هستند که در طراحی ساختمان مسکونی چپیره مورد توجه بیشتری قرار گرفته‌اند.
الگوها و عناصر طراحی مجتمع مسکونی چپیره
نمای مجتمع مسکونی چپیره
نمای ساختمان مسکونی چپیره بمنظور کنترل نور خورشید و سایه اندازی در داخل بنا، بصورت دو پوسته و با ترکیبی از آجر و چوب اطراحی و اجرا شده است. در حقیقت نمای دوجداره این ساختمان را می‌توان بعنوان یک راه‌حل اقلیمی برای کنترل شرایط آب وهوایی در داخل بنا قلمداد کرد.
آجرهای مشبک
مورفولوژی (ریخت شناسی) و شکل زیگورات گونه بافت تاریخی به سمت رودخانه از دیگر ایده‌های طراحی این پروژه بوده است. در ساختمان مسکونی چپیره، الگوی آجرهای مشبک که در گذشته در لبه‌های بام خانه‌ها بمنظور ورود نسیم خنک رودخانه و در عین حال حفظ محرمیت فضای پشت‌بام که محل خواب اعضای خانواده در شب‌های بهاری و پاییزی بوده است،اجرا می‌شد؛ به شکلی جدید در قسمت تراس‌های این بنا استفاده شده است.
بخشی از نمای ساختمان مسکونی چپیره
جداره چوبی
جداره چوبی بنا در لایه پشت آجرهای مشبک اجرا شده است. این جداره چوبی به صورت تاشو بوده و امکان کنترل نور خورشید، حریم خصوصی و اشرافیت به فضاهای داخلی را فراهم می‌کند. همچنین در بدنه نما و رو به سمت اتاق نشیمن، سایبان‌هایی چوبی تعبیه شده‌اند که باعث می‌شوند بتوان کنترل بیشتری بر روی نور ورودی به فضای داخلی داشت.
سایبان‌های چوبی تعبیه شده بر روی نما
چپیره یا گوشه سازی
چپیره یا گوشه سازی به عنوان یک راه حل بومی در معماری ایران شناخته می شود. سایت این پروژه به صورت دو نبش بوده است. بنابراین روش چپیره (گوشه سازی) که در بسیاری از کوچه‌های بافت قدیمی شهر دزفول دیده می‌شود؛ به شکلی نوین در کنج کوچه مدلسازی گردیده و به کل قسمت کنسول شده ساختمان بسط داده شده است. در نهایت آجرهای همسان و یک شکل به صورت کمربندی در اطراف ساختمان اجرا شده و یک کل منسجم را تشکیل داده‌اند. کلمه “چپیره” به معنای اجتماع گزینی و اجتماع و ازدحام مردم است و به نظر می رسد نام مناسبی برای این ساختمان مسکونی باشد.
چپیره (گوشه سازی) در نمای ساختمان
در ادامه جهت مشاهده تصاویر بیشتر و نقشه‌های مجتمع مسکونی چپیره با ما همراه باشید.
تصویری از فضای داخلی بنا
تصویری از فضای داخلی بنا
ساختمان مسکونی چپیره
ورودی بنا
قسمتی از گوشه سازی انجام گرفته روی بدنه نما
پلان طبقه همکف
پلان تیپ طبقات
مقطع A-A
مقطع B-B
نمای شمالی
نمای شرقی
جزییات اجرایی آجر مشبک
ترجمه، تنظیم و ارائه: تحریریه رسانه هنر و معماری ساباط
ماخذ:
توجه: ترجمه این مطلب به صورت اختصاصی توسط تحریریه رسانه هنر و معماری ساباط انجام شده و استفاده از آن با ذکر نام این رسانه بلامانع است.
بدون نظر